Wat is een warmtepomp?
Een warmtepomp zorgt voor de verwarming van je woning. Het haalt warmte uit de bodem, het water of de lucht. Het is een duurzame manier van een woning verwarmen. Niet alleen is het goed voor het milieu, maar het bespaart ook op energiekosten. Er is een aantrekkelijke subsidie op warmtepompen, doordat de CO2-uitstoot voor verwarming met gemiddeld 20 tot 45 procent daalt. Investeren in een warmtepomp is nu daarom extra rendabel.
Update: het kabinet over de hybride warmtepomp
Duurzaamheid en de energietransitie zijn belangrijke thema’s. Binnen deze energietransitie speelt de warmtepomp een essentiële rol. Het kabinet heeft aangekondigd dat vanaf 2026 de hybride warmtepomp de standaard wordt voor het verwarmen van woningen. Vanaf dat jaar moeten huiseigenaren bij het vervangen van de ketel overstappen op een duurzaam alternatief. Met uitzondering van huizen die niet geschikt zijn voor de alternatieven op gas.
Welke soorten warmtepompen zijn er?
Er zijn vier soorten warmtepompen:
- Een grond-water warmtepomp onttrekt warmte uit de grond. Het is een efficiënte manier van verwarmen, maar alleen mogelijk bij een geschikte ondergrond en een zeer goed geïsoleerde woning. Deze pompen worden voornamelijk gebruikt bij gasvrije nieuwbouw woningen.
- Een volledig elektrische warmtepomp verwarmt de woning volledig en zorgt voor warm water in de badkamer en keuken met behulp van een boiler. Bij een goed geïsoleerde woning vervangt een volledige warmtepomp (all-electric) de cv-ketel. Dit type wordt vooral geadviseerd bij woningen met zonnepanelen.
- Een hybride warmtepomp wordt geïnstalleerd naast de cv-ketel. Het verwarmt de woning grotendeels, de cv-ketel springt alleen bij als het erg koud is en zorgt voor warm water in de badkamer en de keuken. Dit type is het meest toegankelijke en efficiënte oplossing voor het verduurzamen van je woning.
- Een ventilatiewarmtepomp is een kleine warmtepomp die warmte uit de ventilatielucht haalt. Doordat het vermogen niet heel groot is, is de hoeveelheid ventilatielucht echter wel beperkt. In tegenstelling tot de eerste twee warmtepompen, heb je geen aparte aparte buiten-unit nodig. Geschikt voor huizen met mechanische ventilatie.
Wat is een hybride warmtepomp?
Een hybride warmtepomp bestaat uit een binnen-en buitenunit en werkt samen met een cv-ketel. De buitenunit haalt warmte uit de buitenlucht, deze wordt via het koelmiddel getransporteerd naar de binnenunit waar een warmtewisselaar zit die warmte overdraagt aan het cv-water. De warmtepomp verwarmt de woning voor een groot deel, terwijl de cv-ketel voorziet in het warme tapwater en eventuele bijverwarming als het erg koud is. De ketel springt bij zodra de buitentemperatuur extreem laag is. Ook springt de ketel bij wanneer de pomp niet toereikend is, bijvoorbeeld bij niet geïsoleerde woningen. Een hybride warmtepomp is betaalbaarder en toegankelijker dan een volledig elektrische warmtepomp. Ook geeft het meer rendement aan verwarmingsvermogen.
Ter illustratie: een volledig elektrische warmtepomp levert bij 1 kW aan input (aandrijfvermogen) 1 kW aan verwarmingsvermogen. Een hybride warmtepomp levert meer rendement. 1 kW input levert 4 tot 5 kW aan verwarmingsvermogen.
Hoe werkt een warmtepomp?
Een warmtepomp haalt warmte uit de lucht, bodem of het grondwater en draagt de warmte over aan het cv-systeem in de woning. Het verbruikt stroom, waardoor de CO2-uitstoot een stuk lager is. De besparing op het gasverbruik kan volgens fabrikanten oplopen tot wel 70%. Dit is afhankelijk van de cv-inrichting en de isolatie van de woning en het gebruik van de installatie. De werking is te vergelijken met die van een koelkast. Een koelkast koelt doordat het warmte verzamelt uit de lucht in de koelkast en die afgeeft aan de lucht buiten de koelkast.
Wanneer is een warmtepomp zinvol?
Het is een duurzame oplossing om een woning te verwarmen.
- Minder gasverbruik
- Lagere energiekosten
- Lagere CO2-uitstoot
- Overheidssubsidie mogelijk
Is een warmtepomp goedkoper dan gas?
Een cv-ketel werkt op gas en een warmtepomp heeft elektriciteit (stroom) nodig om warmte uit de lucht te kunnen onttrekken. Door de stijgende gasprijzen en de efficiëntie van een pomp is een warmtepomp in verbruik goedkoper dan een cv-ketel. De aanschaf is een investering die je over meerdere jaren terugverdient doordat je minder gas verbruikt. Zeker in combinatie met zonnepanelen is het een goede stap in het reduceren van de energienota. Volgens diverse fabrikanten bespaar je met een hybride pomp tot wel 70% op je gasverbruik.
Welke warmtepomp heb ik nodig?
Welke type je nodig hebt is afhankelijk van verschillende factoren waaronder het gebruik van warm water, de isolatie van de woning en het benodigde vermogen.
- Type pomp: bij het kiezen van de type pomp speelt de isolatiewaarde een grote rol. Een volledige warmtepomp is uitsluitend geschikt voor goed geïsoleerde huizen, terwijl een hybride pomp ook in minder goed geïsoleerde huizen toegepast kan worden.
- Gebruik: wordt de pomp slechts gebruikt voor het verwarmen van de woning of ook voor het bereiden van warm tapwater? Bij een hybride pomp voorziet de cv-ketel van warm water. Bij een elektrische pomp wordt warm water geleverd door een boiler. Het nadeel van een boiler is dat het een beperkte hoeveelheid warm water kan leveren, waarbij een cv-ketel continu warm water levert. Daarnaast moet er ook voldoende ruimte zijn voor de plaatsing van een boiler.
- Grootte woonoppervlakte: het vermogen wordt uitgedrukt in kW en is het maximum aan energie dat de pomp levert. Hoe groter de woning, hoe groter de energievraag en hoe groter het vermogen dient te zijn.
- Plek: bij een hybride pomp wordt het binnendeel zo dicht mogelijk bij de cv-ketel geplaatst. Het buitendeel bij voorkeur op het platte dak of net boven het maaiveld. Hier moet voldoende ruimte voor zijn. Bij een elektrische pomp moet er rekening gehouden worden met de plaatsing van een boiler.
Wat kost een warmtepomp?
De kosten hangen af van het type pomp. Een volledig elektrische warmtepomp is een duurdere keuze, waarmee je volledig van het gas af kunt. Echter, het is hierbij belangrijk dat de woning geschikt is voor een warmtepomp. De kosten hiervan zijn gemiddeld tussen de 6.500 en 8.500 euro. Een hybride warmtepomp is een goedkopere keuze en verkrijgbaar vanaf gemiddeld 4.950 euro inclusief installatie.
Bij de aankoop van een warmtepomp kun je subsidie krijgen, mits het aan bepaalde eisen voldoet. Hoe hoog de subsidie is, hangt af van het soort apparaat en het vermogen. De subsidie kan oplopen tot 3.000 euro. Per 1 januari 2022 is deze ISDE-subsidie voor pompen met een vermogen groter dan 1 kW verhoogd van 20% naar 30% van de gemiddelde totale investeringskosten.
Hoe een warmtepomp installeren?
Een warmtepomp kun je zelf installeren. Echter is het advies om er een te laten installeren door een gecertificeerde installateur. Laat je adviseren door een ervaren bedrijf en laat de warmtepomp vakkundig plaatsen door een opgeleide en erkende monteur.
Voor een veilige woon- en leefomgeving is er een extra eis aan de ISDE-subsidie toegevoegd. De installatie moet hierdoor gedaan worden door een bouwinstallatiebedrijf en mag niet zelf geïnstalleerd worden. Bij eigen installatie komt men niet in aanmerking voor de overheidssubsidie.
Waar een warmtepomp plaatsen?
Een hybride- en volledige warmtepomp op buitenlucht hebben een binnen- en buitenunit. Deze lijkt op een airco. De ventilator van de compressor maakt geluid wanneer deze in werking is. Hoe lager de buitentemperatuur, hoe harder de unit moet werken. In de winter (bij buitentemperaturen van onder de 7 graden) zal het dan ook meer geluid maken dan in de zomer. In de zomer wordt de hybride pomp niet aangesproken om de woning te verwarmen. Het advies is daarom om de buiten-unit op een plek te zetten waar je er weinig last van hebt. Bijvoorbeeld aan de zijkant van je huis of achter een schuurtje of in een buitenkast.
Aangescherpte geluidseisen
Per 1 april 2021 gelden nieuwe geluidseisen aan buiten opgestelde installaties zoals warmtepompen en airco’s. Deze installaties mogen niet meer 40 dB geluid veroorzaken bij de buren. Het is daarom van belang dat je je bij de installatie en plaatsing van de buitenunit laat adviseren door een erkende installateur.
